Πίσω στις ιστορίες

Συλλογή Θεοφυλάκτου Άννα. Πρωτομαγιά στην έπαυλη Καπαγιαννίδη στη συνοικία Σοούκ Σου. Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς. Τραπεζούντα 1915.

Συλλογή Θεοφυλάκτου Άννα. Πρωτομαγιά στην έπαυλη Καπαγιαννίδη στη συνοικία Σοούκ Σου. Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς. Τραπεζούντα 1915.

Η φωτογραφία αυτή είναι μια σπάνια και εξαιρετικά πολύτιμη μαρτυρία της καθημερινής ζωής της ελληνικής αστικής τάξης στον Πόντο στις αρχές του 20ού αιώνα. Απεικονίζει τον εορτασμό της Πρωτομαγιάς το 1915 στην έπαυλη της οικογένειας Καπαγιαννίδη στη συνοικία Σοούκ Σου της Τραπεζούντας, ένα από τα πιο γραφικά και αριστοκρατικά προάστια της εποχής, γνωστό για τη θέα του προς τη Μαύρη Θάλασσα και τους ευκατάστατους κατοίκους του.

Το σκηνικό είναι πλημμυρισμένο από ανοιξιάτικο φως και ευφορία: γυναίκες και παιδιά με επίσημες ενδυμασίες επιβιβάζονται σε στολισμένα άμαξα με άνθη, παραδοσιακό έθιμο που συνδυάζει τις παγανιστικές και χριστιανικές αντιλήψεις της άνοιξης και της αναγέννησης. Η διακόσμηση της άμαξας και η επιλογή του τοπίου αναδεικνύουν την αστική καλλιέργεια και αισθητική της εποχής, αλλά και την επιθυμία για αναψυχή και κοινωνική προβολή.

Η φωτογραφία αυτή δεν είναι απλώς ένα στιγμιότυπο γιορτής – είναι μια σιωπηλή αφήγηση για τον τρόπο ζωής μιας κοινότητας που, μόλις λίγα χρόνια μετά, θα βίωνε τη βίαιη ανατροπή της ιστορικής της συνέχειας και την απώλεια της πατρίδας της. Στο φόντο, η θάλασσα της Τραπεζούντας μοιάζει να προαναγγέλλει την εξορία και την προσφυγιά, μα την ίδια στιγμή λειτουργεί ως σύμβολο σύνδεσης με την πατρίδα και τη μνήμη.