Συλλογή Θεοφυλάκτου Άννα. Παρέα κοριτσιών. Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς. Τραπεζούντα 1910.

Η συγκεκριμένη φωτογραφία, τραβηγμένη στην Τραπεζούντα το 1910, αποτυπώνει μια καθημερινή αλλά ουσιαστική πτυχή της κοινωνικής ζωής των Ελλήνων του Πόντου: τη γυναικεία συντροφικότητα και την οικογενειακή συνοχή. Οι γυναίκες και τα παιδιά, καθισμένοι στον κήπο ή την αυλή ενός σπιτιού, προσφέρουν ένα στιγμιότυπο από τον έμφυλο και ηλικιακό πλουραλισμό μιας κοινότητας που διατηρούσε έντονους δεσμούς συγγένειας και φιλίας.

Η Άννα και η Πηνελόπη Θεοφυλάκτου, η Σοφία Καλευρά-Κακουλίδου, η Κλεοπάτρα Γαβριηλίδου και η Ευδοκία Ξανθοπούλου δεν είναι απλώς ονόματα· είναι φορείς μνήμης και ταυτότητας. Οι ενδυμασίες τους, λιτές αλλά καθαρές και ευπρεπείς, υποδηλώνουν έναν σεμνό αστικό βίο που συνυπάρχει με την παράδοση. Οι γυναίκες της δεύτερης σειράς, με σοβαρή έκφραση αλλά όχι βλοσυρή, κοιτούν ευθεία στον φακό — στάση που μαρτυρά σιγουριά και επίγνωση της στιγμής.

Τα τρία αγόρια στο προσκήνιο, καθισμένα στο χώμα, υποδηλώνουν μια ελευθερία παιδική, ανέμελη, που αντιπαραβάλλεται στην ωριμότητα των γυναικών, δημιουργώντας έναν ελαφρύ συναισθηματικό τόνο στη σύνθεση. Η σκιά του δέντρου και το ύφασμα που φαίνεται να κρέμεται στο βάθος ενισχύουν την αίσθηση οικειότητας.

Η φωτογραφία αποτελεί πολύτιμο τεκμήριο του τρόπου με τον οποίο οι οικογένειες και οι φιλικές παρέες στον Πόντο διατηρούσαν και καλλιεργούσαν κοινωνικούς δεσμούς, ειδικά ανάμεσα στις γυναίκες, σε έναν κόσμο που ετοιμαζόταν να αλλάξει δραματικά.

Από αριστερά πρώτη σειρά : Άννα Θεοφυλάκτου, Σοφία Καλευρά-Κακουλίδου, Κλεοπάτρα Γαβριηλίδου, Πηνελόπη Θεοφυλάκτου. Δεύτερη σειρά : Πολύμνια Κακουλίδου, Ευδοκία Ξανθοπούλου.