Πίσω στις ιστορίες

Συλλογή Τελλίδου Ειρήνη. Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς. Καλαμαριά 1941.

Συλλογή Τελλίδου Ειρήνη. Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς. Καλαμαριά 1941.

Η φωτογραφία αυτή, προερχόμενη από τη συλλογή της Ειρήνης Τελλίδου και διατηρημένη στο Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού του Δήμου Καλαμαριάς, αποτυπώνει τρεις νεαρές γυναίκες, σε μια στιγμή οικειότητας και φιλίας στην Καλαμαριά του 1941 — μια περίοδο ταραχώδη, υπό τη βαριά σκιά της Κατοχής.

Η μεσαία γυναίκα έχει αγκαλιά τις άλλες δύο, μια στάση που υποδηλώνει βαθιά οικειότητα και συντροφικότητα, στοιχεία που διατηρούσαν την κοινωνική συνοχή μεταξύ των προσφύγων. Οι εκφράσεις των προσώπων τους είναι σοβαρές αλλά ήρεμες, αντικατοπτρίζοντας τη δύναμη και την αξιοπρέπεια της εποχής. Οι ενδυμασίες τους είναι απλές, σκούρες και πρακτικές, εναρμονισμένες με την αυστηρότητα της περιόδου του πολέμου, αλλά προσεγμένες – ένδειξη σεβασμού στον εαυτό και στο φωτογραφικό γεγονός.

Το 1941 η Καλαμαριά είχε ήδη μεταμορφωθεί σε μια ζωντανή προσφυγική συνοικία, όπου οι δεύτερες γενιές Μικρασιατών –όπως πιθανώς οι γυναίκες της φωτογραφίας– μεγαλώνουν με βαθιά ριζωμένη την αίσθηση κοινότητας και μνήμης, αλλά και με το βλέμμα στραμμένο προς ένα αβέβαιο μέλλον. Η φωτογραφία διασώζει αυτή την ευαίσθητη ισορροπία ανάμεσα στο παρελθόν και την προοπτική, τονίζοντας τη γυναικεία παρουσία όχι μόνο ως φορέα μνήμης αλλά και ως στήριγμα του κοινωνικού ιστού μέσα σε εποχές κρίσης.