Συλλογή Πασαλίδου Ιωάννα (ΦΙΑΠΕ 2011). Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς. Πόντος 1920.

Πόντος, 1920. Σε αυτή τη φωτογραφία, ο Σωκράτης Κ. Πασαλίδης στέκεται στο κέντρο, ανάμεσα στις δύο αδελφές του, την Αφροδίτη (αριστερά) και την Αραβέλλα (δεξιά), αποτυπώνοντας την ενότητα της οικογένειας λίγο πριν ή λίγο μετά την τραυματική εμπειρία της προσφυγιάς. Προερχόμενοι από το χωριό Χαλβά Ματέν του Παϊπούρτ, μια περιοχή με σημαντική παρουσία του ελληνικού στοιχείου στον Πόντο, τα τρία αδέλφια εικονίζονται με βλέμμα σοβαρό και εσωστρεφές, όπως απαιτούσε η εποχή αλλά και το βάρος των ιστορικών συγκυριών.

Η ενδυμασία τους συνδυάζει στοιχεία της τοπικής παραδοσιακής φορεσιάς με δυτικές επιρροές, δείχνοντας μια κοινωνική τάξη με πρόσβαση στην παιδεία και τη φωτογραφία, σε έναν Πόντο που τότε ακόμη διατηρούσε την πολιτισμική του αυτονομία, παρά τις ζοφερές προοπτικές. Η φωτογραφία αποκτά διπλή σημασία: αποτελεί ταυτόχρονα οικογενειακό κειμήλιο και ιστορικό τεκμήριο μιας κοινότητας που λίγο αργότερα θα ξεριζωνόταν βίαια από την πατρίδα της.

Στο κέντρο διακρίνεται ο Σωκράτης Κ. Πασαλίδης με τις αδερφές του από το χωριό Χαλβά Ματέν του Παϊπούρτ. Αριστερά η Αφροδίτη Κ. Πασαλίδου-Λαβασά και δεξιά η Αραβέλλα Πασαλίδου-Μιμηλίδου.