Έφεσος. Το εσωτερικό της εκκλησίας του Αγίου Ιωάννη.

Η Βασιλική του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου στην Έφεσο, κοντά στο σημερινό Σελτσούκ της Τουρκίας, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα χριστιανικά μνημεία της Βυζαντινής περιόδου. Κατασκευάστηκε τον 6ο αιώνα μ.Χ. από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό Α΄ πάνω από τον υποτιθέμενο τάφο του Αποστόλου Ιωάννη, ο οποίος, σύμφωνα με την παράδοση, πέρασε τα τελευταία του χρόνια στην περιοχή και ετάφη εκεί.

Η βασιλική είχε σχήμα σταυρού με έξι τρούλους, στηριζόμενους σε μαρμάρινους κίονες, και θεωρούνταν η δεύτερη μεγαλύτερη εκκλησία της Μικράς Ασίας μετά την Αγία Σοφία. Ο σχεδιασμός της εμπνεύστηκε από την εκκλησία των Αγίων Αποστόλων στην Κωνσταντινούπολη. Το εσωτερικό της ήταν διακοσμημένο με μωσαϊκά και μαρμάρινες επενδύσεις, ενώ κάτω από το ιερό βρισκόταν ο τάφος του Αγίου Ιωάννη.

Κατά τον Μεσαίωνα, η βασιλική αποτελούσε σημαντικό προσκυνηματικό κέντρο, προσελκύοντας πιστούς που συνέλεγαν το λεγόμενο "μάννα", σκόνη από τον τάφο του Αγίου, που θεωρούνταν θαυματουργή. Σήμερα, τα ερείπια της βασιλικής παραμένουν επισκέψιμα, προσφέροντας μια ματιά στην πλούσια ιστορία της περιοχής και την εξέλιξη της χριστιανικής αρχιτεκτονικής.