Πόντος. Ο καθεδρικός ναός του Αγίου Γρηγορίου στην Τραπεζούντα.

Ο Καθεδρικός Ναός του Αγίου Γρηγορίου Νύσσης στην Τραπεζούντα υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα εκκλησιαστικά και πολιτιστικά κέντρα του Πόντου. Η ανέγερσή του χρονολογείται μεταξύ 1280 και 1297, πιθανώς με πρωτοβουλία της Ευδοκίας Κομνηνής Παλαιολογίνας, συζύγου του αυτοκράτορα Ιωάννη Γ΄ της Τραπεζούντας. Αρχικά λειτουργούσε ως μοναστήρι και εκκλησία, αφιερωμένη στον Άγιο Γρηγόριο Νύσσης (περ. 330–395), επίσκοπο και θεολόγο από την Καππαδοκία.

Το 1665, μετά τη μετατροπή της εκκλησίας του Αγίου Φιλίππου σε τζαμί, ο ναός του Αγίου Γρηγορίου αναδείχθηκε σε καθεδρικό ναό της πόλης. Το 1863, υπό την καθοδήγηση του μητροπολίτη Κωνστάντιου, ο ναός ανακατασκευάστηκε, αποκτώντας τρεις αψίδες, καμπαναριό και οκταγωνικό τρούλο.

Δυστυχώς, το 1930, ο ναός κατεδαφίστηκε για να ανεγερθεί στη θέση του το Δημοτικό Κέντρο της Τραπεζούντας. Η απώλεια αυτή αποτελεί σημαντικό πλήγμα για την πολιτιστική κληρονομιά του ποντιακού ελληνισμού.