Συλλογή Θεοφυλάκτου Άννα. Η Μητρόπολη στη Λιβερά, κεφαλοχώρι της Ματσούκας.

Η φωτογραφία απεικονίζει τη Μητρόπολη στη Λιβερά, ένα σημαντικό θρησκευτικό κέντρο και κεφαλοχώρι της Ματσούκας. Η εκκλησία, με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική και το χαρακτηριστικό καμπαναριό. Η συγκεκριμένη Μητρόπολη υπήρξε σημείο αναφοράς για την τοπική κοινότητα, καθώς ο ναός αποτέλεσε όχι μόνο πνευματικό κέντρο αλλά και σύμβολο της πολιτιστικής ταυτότητας των Ελλήνων του Πόντου.

Λιβερά, σύγχρονη ονομασία Yazlık

Το πιο ιστορικό, ίσως, κεφαλοχώρι της Ματσούκας, με 260 οικογένειες, στη συντριπτική πλειοψηφία φανερούς χριστιανούς και τέσσερις ή πέντε οικογένειες εξισλαμισμένων Ελλήνων. Η Λιβερά ήταν χωρισμένη σε τρεις συνοικισμούς-ενορίες, τη Φάλενα, του Σαγκσενού και την κυρίως Λιβερά, που είχε έξι γειτονιές.

Στη Λιβερά λειτουργούσε πλήρης αστική σχολή με 200 μαθητές, στην οποία επί μια πενταετία διευθυντής ήταν ο ποιητής Στέλιος Σπεράντζας, ο οποίος οργάνωσε τη λειτουργία των σχολείων της περιοχής.

Στη γραφική κωμόπολη, εκτός από το μητροπολιτικό ναό του Αγίου Γεωργίου λειτουργούσε και η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Σημειώνεται ότι η Λιβερά υπήρξε η έδρα της μητροπόλεως Ροδοπόλεως, για όσο διάστημα λειτούργησε το 19ο και τον 20ο αι. Μετά την Ανταλλαγή οι Λιβερίτ’ εγκαταστάθηκαν στον Τετράλοφο Κοζάνης, στο Ροδοχώρι Νάουσας, στην Ασβεστόπετρα Πτολεμαΐδας, στην Καστανιά και Λιβερά Λακωνίας