Ο ανδριάντας του Αλέξανδρου Παπαναστασίου στη Θεσσαλονίκη

Ο ανδριάντας του Αλέξανδρου Παπαναστασίου στη Νομική Σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου (1876-1936) υπήρξε δύο φορές πρωθυπουργός της χώρας (1924 και 1932) και το όνομά του συνδέθηκε στενά με δύο μεγάλες πρωτοβουλίες που έλαβε για τη Θεσσαλονίκη. Η πρώτη αφορά την ανοικοδόμηση της πόλης μετά την καταστροφική πυρκαγιά του 1917 και η δεύτερη την ίδρυση του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου, τον Μάρτιο του 1924.

Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και συνέχισε τις σπουδές στη Νομική και τη Φιλοσοφία στα πανεπιστήμια της Χαϊδελβέργης, του Βερολίνου, του Λονδίνου και του Παρισιού. Τα 1907 ίδρυσε την Κοινωνιολογική Εταιρία και το 1910, μαζί με μέλη της, το Λαϊκό Κόμμα, όπου στις εκλογές του ίδιου έτους ο Παπαναστασίου εκλέχτηκε βουλευτής.

Η πολιτική του καριέρα χαρακτηρίζεται από τη συμμετοχή του στις σημαντικές εξελίξεις της ελληνικής πολιτικής σκηνής. Στη δεκαετία του 1920, εντάχθηκε στην πολιτική ζωή ως υποστηρικτής του φιλελευθερισμού και της μεταρρύθμισης. Το Μάρτιο του 1924 σχημάτισε κυβέρνηση με τη στήριξη του κόμματος των Φιλελευθέρων, η οποία κατέθεσε ψήφισμα στη Δ΄ Συντακτική Συνέλευση για την ανακήρυξη αβασίλευτης Δημοκρατίας, κηρύσσοντας έκπτωτη τη μοναρχία. Ήταν επίσης, ένας από τους βασικούς συντάκτες του Συντάγματος του 1927, που προσέφερε σημαντικές θεσμικές και νομικές μεταρρυθμίσεις. Πέθανε αιφνίδια από καρδιακή ανακοπή στις 17 Νοεμβρίου 1936. Η κηδεία του αποτέλεσε μια ευκαιρία για σιωπηλή διαμαρτυρία ενάντια στη δικτατορία της 4^ης Αυγούστου συγκεντρώνοντας πλήθος πολιτών.

Εικονιζόμενη φωτογραφία: Έργο του γλύπτη Γιάννη Παππά, κατασκευασμένο από χαλκό, ύψους δυόμιση μέτρων πάνω σε μαρμάρινο βάθρο. Τοποθετήθηκε το 1976 στο κέντρο της πανεπιστημιούπολης, μπροστά από τη Νομική Σχολή.